Κοσμάς ο Αιτωλός και ομιλητική προσέγγιση διδαχών του Father Kosmas Aitolos and the homiletical approach of his teaching

Συγγραφέας:	Ευσταθίου, Γεώργιος Δημητρίου
Ημ/νία έκδοσης:	2010
Περίληψη:	Ο Κοσμάς ο Αιτωλός θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες μορφές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Οι Διδαχές του υπήρξαν από τα πιο προσφιλή αναγνώσματα, ενώ ο ίδιος είναι από τις λίγες πνευματικές μορφές του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού που το έργο τους απετέλεσε αντικείμενο τόσο ευρείας και πολύπλευρης μελέτης. Ο Άγιος αυτός πατέρας παραμένει πάντοτε στη συνείδηση και στην πίστη της Εκκλησίας μας ως ένα εξαίρετο υπόδειγμα ιεραποστολικού ζήλου, ορθοδόξου πνευματικότητας και αγιότητας βίου. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού σε μια από τις κρισιμότερες περιόδους του Γένους μας. Είναι ο κατεξοχήν λαϊκός διδάσκαλος των χρόνων της σκλαβιάς και ένας από εκείνους που συνέβαλαν ουσιαστικά στον Αγώνα του 21. Η δράση του υπήρξε πολύπλευρη και πολυδιάστατη, ενώ ο δι’ απαγχονισμού θάνατός του τον ανύψωσε στους κορυφαίους μάρτυρες της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Τόσο οι Διδαχές του όσο και η εν γένει πνευματική του δραστηριότητα συνετέλεσαν στην αφύπνιση του λαού και στη γενικότερη ποιοτική βελτίωση του ήθους του. Ο λόγος του λιτός, βιβλικός, διατυπωμένος στην κοινή νεοελληνική χωρίς λόγιους εξωραϊσμούς. Ήταν λόγος άμεσος που μιλούσε στην καρδιά του απλού ανθρώπου. Κύριος τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στους υπόδουλους έλληνες και στον Ισαπόστολο Κοσμά υπήρξε η διδαχή. Τα κείμενα των Διδαχών του παραμένουν διαχρονικά και παρουσιάζουν μέχρι σήμερα πολλαπλό ενδιαφέρον (ιστορικό, κοινωνικό, ομιλητικό). Κάθε κείμενο – διδαχή του Κοσμά, αποτελεί αναμφίβολα και ένα χριστιανικό κήρυγμα που ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες και συμφωνεί με τις προδιαγραφές του γνήσιου χριστιανικού κηρύγματος της Εκκλησίας μας. Αυτό προκύπτει από το είδος του λόγου του, που διαφοροποιείται από άλλα ανθρώπινα προϊόντα του λόγου της εποχής του (δικανικός, πολιτικός, φιλοσοφικός κ.α.). Ακόμη προκύπτει από τα στοιχεία και τα βασικά χαρακτηριστικά που είναι αναγκαία και συνοδεύουν ένα χριστιανικό κήρυγμα, ώστε να διαφέρει από τις άλλες παρόμοιες διδασκαλίες άλλων θρησκειών ή νόθων και αιρετικών κηρυγμάτων. Η παρούσα εργασία έχει ως σκοπό την ανάδειξη του ομιλητικού έργου του Πατροκοσμά καθώς και την ανάλυση των διδαχών του υπό το πρίσμα της Ομιλητικής επιστήμης. Father Kosmas Aitolos is considered one of the greatest influences of the Neohellenic Enlightenment. His teachings were among the most popular readings, while he is one of the few spiritual figures of the Greek people (under Ottoman oppression at the time) whose work became the object of broad study. The holy father always remains in the conscience and faith of our Church as an excellent example of missionary zeal, orthodox spirituality and holiness of living. He is placed among the most prominent chapters of Neohellenic History during one of the most crucial periods of our country. He is the most popular teacher of the Oppression Period and one of those who essentially contributed to the 1821 Greek Revolution. His work was multidimensional, while his death by hanging turned him into one of the greatest martyrs of the Orthodox Church and the Greek people. His teachings, along with his intellectual activity in general, contributed to the awakening and the improvement of the Greek people’s ethics. His words were plain, biblical, spoken in common Greek without scholar embellishments, aiming for the heart of simple people. His teachings were Saint Kosmas’ main way of communicating with the oppressed Greeks. The texts of his teachings remain current and present a great interest (historical, social, homiletical). Each and every one of his texts – teachings is undoubtedly a Christian Preaching that follows specific rules and agrees with the standards of a genuine Christian Preaching of our Church. That is obvious because of the kind of speech he uses, which differs from other texts of his time (forensic, political, philosophical etc). It is also obvious due to its elements and fundamental characteristics that are essential to Christian Preaching, so as to make it stand out from similar teachings of other religions or heretic sermons. The present study aims to present the homiletical work of Father Kosmas and analyse his teachings under the prism of Homiletical Science.